تاریخچه و کاربرد سیستم های تبرید

سیستم های تبرید اوایل پیدایش تبرید مکانیکی، دستگاه های موجود حجیم و گران بودند و راندمان زیادی نداشتند و می بایست فردی متخصص از آنها نگهداری می کرد.
به همین دلیل تبرید مکانیکی صرفا به چند کاربرد بزرگ نظیر واحدهای تولید یخ، بسته بندی گوشت و یخچال های بزرگ محدود میشد ولی تاسیسات این سیستم در عرض چند دهه به سرعت رشد کرده و بصورت امروزی در آمده است.
این رشد سریع حاصل چند عامل مختلف بود.
با پیشرفت روش های تولید دقیق، امکان تولید تجهیزات کوچکتر با راندمان بالاتر فراهم شد.
این امر به همراه تهیه مبردهای بی خطر و اختراع موتورهای الکتریکی با قدرت کمتر، امکان ساخت واحدهای تبرید کوچک را که امروزه در کاربردهایی نظیر یخچال ها و فریزرهای خانگی، دستگاه های هواساز کوچک و دستگاه های تجاری مورد استفاده قرار میگیرند، فراهم کرد.
بطوری که هم اکنون کمتر خانه یا واحد تجاری را میتوان یافت که یکی از انواع مختلف دستگاه های تبرید مکانیکی استفاده نکند.

برای مثال امروزه بدون بهره گیری از سیستم های تبرید ، تهیه و نگهداری مواد پروتینی با رشد فزاینده جمعیت ممکن نخواهد بود.
همچنین در ساختمان های بزرگ نظیر مجتمع های مسکونی، تجاری و صنعتی، در صورتی که از تجهیزات تهویه مطبوع و تبرید مکانیکی بهره گیری نشود به دلیل گرمای محیط در تابستان این ساختمان ها غیر قابل تحمل خواهند بود.
علاوه بر کاربرد تبرید در تهویه مطبوع و استفاده از آن در فرآیندهای انجماد و سردخانه ها، در حمل و نقل و نگهداری غذاهای فاسد شدنی، از تبرید مکانیکی در تهیه و عرضه اغلب مواد یا اجناس فروشگاه های امروزی استفاده میشود.
تعداد فرآیندها یا محصولاتی که با استفاده از تبرید مکانیکی تحقق یا بهبود یافته اند، بی شمار است.

بطور مثال وجود تبرید امکان ساخت سدهای بزرگ را که برای پروژه های تولید برق و آبیاری ضروری است، فراهم میسازد. تبرید ساخت جاده ها، تونل ها، چاهک فوندانسیون و حفاری در زمین های سست را میسر میسازد. بوسیله تبرید امکان تولید پلاستیک ها، لاستیک های مصنوعی و بسیاری محصولات و مواد مفید دیگر، امکان پذیر می گردد. تولیدکنندگان منسوجات وکاغذ می توانند با استفاده از تبرید سرعت دستگاه های خود را افزایش دهند و محصول بیشتری تولید نمایند. استفاده از تبرید روش های بهتری برای آبکاری فولادهای مورد استفاده در دستگاه ها بوجود می آورد. این موارد تنها گوشه ای از صدها کاربرد تبرید مکانیکی است که امروزه مورد استفاده قرار می گیرد و همه ساله چندین کاربرد جدید به آنها افزوده میشود. تنها عاملی که سرعت رشد سیستم تبرید را کاهش می دهد عدم وجود افراد متخصص در این صنعت است.

کلاسه بندی کاربردهای تبریدنقش تبرید در زندگی

برای سهولت مطالعه سیستم تبرید می توان کاربردهای تبرید را به شش گروه اصلی تقسیم نمود:

۱ ( تبرید خانگی

۲( تبرید تجاری

۳( تبرید صنعتی

۴( تبرید حمل و نقل

۵( تهویه مطبوع ساختمان ها

۶( تهویه صنعتی.

نقش تبرید در زندگی بدیهی است حد و مرز دقیق این گروه ها معلوم نیست و بین آنها تداخل وجود دارد.

تبرید خانگی : وسعت تبرید خانگی محدود میباشد و بطور عمده به یخچال و فریزرهای خانگی مربوط میشود ولی به دلیل کثرت استفاده، بخش قابل ملاحظه ای از بحث تبرید را شامل میشود. دستگاه های تبرید خانگی معمولا کوچک هستند و با ظرفیت های ورودی ۳۵ تا ۳۷۵ وات تولید می شوند. در این دستگاه ها از کمپرسورهای بسته استفاده میشود. به دلیل آشنایی عموم با این دستگاه ها بیش از این درباره آنها بحث نمی شود ولی مسایلی  که به طراحی و نگهداری آنها مربوط میشود در فصول مختلف مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

تبرید تجاری : تبرید تجاری به طراحی، ساخت، نصب و تعمیر دستگاه های سردکننده مورد استفاده در مغازه ها، رستوران ها، هتل ها و موسسات تهیه و تولید مواد غذایی و فاسد شدنی محدود میشود.

تبرید صنعتی : به دلیل مشخص نبودن حدود دقیق تبرید صنعتی و تجاری، اغلب آنها را با یکدیگر اشتباه می کنند. بطور کلی دستگاه های تبرید صنعتی از نظر اندازه بزرگتر از دستگاه های تجاری می باشد و یک نفر تکنسین با تجربه از  آنها نگهداری مینماید. از نمونه های معمول تبرید صنعتی، واحدهای یخسازی، بسته بندی مواد پروتینی بزرگ )گوشت، ماهی، مرغ، غذاهای منجمد و …(، نوشابه سازی، بستنی سازی و واحدهای صنعتی نظیر پالایشگاه های روغن، واحدهای شیمیایی، واحدهای لاستیک سازی و … می باشد.

تبرید حمل و نقل : قسمتی از کاربردهای این گروه را میتوان به عنوان شاخه ای از تبرید تجاری و قسمتی دیگر را شاخه ای از تبرید صنعتی در نظر گرفت.به هر صورت هردو مورد به اندازه کافی وسیع و قابل توجه هستند. تبرید کشتی ها در کشتی های صیادی و مخازن حمل و نقل محصولات فاسد شدنی مشاهده می شود. تبرید حمل و نقل به تجهیزات تبرید مورد استفاده در کامیون ها برای حمل و نقل طولانی یا محلی و واگن های راه آن مربوط می شود.

تهویه مطبوع ساختمان : بطوری که از اسم تهویه مطبوع برمی آید این مقوله با شرایط هوا در نواحی یا فضاهای مورد نظر در ارتباط می باشد و نه تنها کنترل دما بلکه کنترل رطوبت و سرعت وزش هوا را نیز به همراه تصفیه و تمیز کردن آن شامل می شود. کاربردهای تهویه مطبوع بر دو نوع خانگی و صنعتی می باشد. سیستم هایی که وظیفه عمده آنها مطبوع کردن هوا برای راحتی انسان است تهویه مطبوع خانگی نامیده میشود. نمونه ای از این سیستم ها را می توان در منازل، مدارس، دفاتر، مساجد، هتل ها، سوپر مارکت ها، ساختمان های عمومی، کارخانجات، اتومبیل ها، اتوبوس ها، هواپیماها ، کشتی ها و… مشاهده نمود. از طرف دیگر هرگونه مطبوع سازی هوا که هدف اصلی آن رفاه انسان ها نباشد، تهویه صنعتی نامیده می شود. این الزاما بدین معنی است که سیستم های تهویه صنعتی با توجه به وظیفه اصلی شان نمی توانند برای آسایش انسان ها مورد استفاده قرار گیرند. 

کاربردهای تهویه صنعتی :از نظر تعداد و تنوع نامحدود هستند. به بیان کلی وظیفه سیستم های تهویه مطبوع صنعتی عبارتند از: ۱(کنترل میزان رطوبت مواد مرطوب ۲(کنترل شدت واکنش های شیمیایی و بیوشیمیایی ۳(محدود نمودن میزان تغییرات مواد ظریف از لحاظ انبساط و انقباض حرارتی ۴(فراهم نمودن هوای تمیز و تصفیه شده که اغلب برای کار راحت و تولید محصولاتی با کیفیت بهتر، لازم می باشد.
نقش تبرید در زندگی