مهم ترین قطعات کمپرسور باد چه قطعاتی هستند؟

نیک می دانیم که زندگی در دنیای امروز بدون حضور وسایلی بسیار سخت و طاقت فرساست. عموم این ابزار در راستای آسان کردن زندگی انسان و کمک به رفاه وی، طراحی و تولید شده اند. این ابراز آلات رفته رفته و به مرور زمان دچار تغییر و تحول شده اند و کارایی شان افزایش یافته است. از جمله این ابزار می توان به انواع وسایل خانگی نظیر ماشین های ظرفشویی، ماشین های لباس شویی، یخچال اشاره کرد. این ابزار صرفا در مجیط خانه حضور ندارند بلکه در محیط های شهری هم به وفور یافت می شوند، از جمله این وسایل می توان به انواع اتومبیل های درون شهری و برون شهری، قطعات کمپرسور باد و … اشاره کرد.

بعضی از این ابزار ها به گونه ای هستند که علاوه بر فعالیت به صورت فردی در گروهی از وسایل هم مورد استفاده قرار می گیرد تا بتوانند هدفی را برای انسان به انجام برسانند. از جمله ای ابزار آلات می توان به کمپرسور ها اشاره کرد که علاوه بر فعالیت فردی برای تامین هوای فشرده ی مورد نیاز، در سیستم های تبرید نیز در کنار انواع چیلرها و وسایل دیگر وظیفه تغییر هوا را انجام می دهند. به این سیستم به طور کلی سیستم تهویه مطبوع اطلاق می شود.

در این مقاله سعی بر آن است تا با معرفی و شناساندن پمپ باد به شما قطعات و اجزای آن را به طور کامل برای شما شرح دهیم و شما را با این ابزار به عنوان یک کاربر عام مهارت دیده نماییم.

کمپرسور یا فشرده کننده ها ابزاری هستد که سیال را دریافت کرده و با فشار بیشتر نسبت به حالت ورودی از مجرای خروجی خود خرج می کنند. این دستگاه ها کاربرهای گسترده ای نظیر خودرو، کولر های گازی، چیلر های تراکمی، گان های بادی و … دارند. به عنوان مثال کمپرسور ها در موتور خودرو هوا را از محیط گرفته و فشرده می ‌کنند و از طریق کانال انتقال به پشت سوپاپ‌های ورودی می فرستند تا برای احتراق به داخل سیلندر فرستاده شود.

اساس کار کمپرسور های متداول به این گونه است که با کاهش حجم سیال ورودی، فشار آن ا افزایش می دهند. البته اخیرا و با توجه به پیشرفت تکنولوژی گونه ای از کمپرسورها ساخته شده اند که با استفاده از نیروی گریز از مرکز و یا نیروی فشاری یک پیستون هوا را فشرده می کنند.

همانگونه که ذکر شد، کمپرسور ها استفاده های زیادی دارند که در زیر نگاهی گذرا به آن ها انداخته شده است.

کمپرسورها دارای دو دسته کلی دینامیکی و جابه‌جایی مثبت هستند که هر کدام شیوه ی کارشان با یکدیگر متفاوت است. کمپرسورها دارای تنوع بالایی هستند، به عنوان مثال کمپرسور گریز از مرکز، کمپرسور محوری، کمپرسور پیستونی، کمپرسور دیافراگمی، کمپرسور مارپیچی، کمپرسور دندانه‌ دار، کمپرسور فرفره ‌ای و کمپرسور پره ‌ای از جمله آنان هستند. نکته ی مهم این است که این کمپرسور ها  همگی کار فشرده سازی سیال را انجام می ‌دهند اما هر کدام یک شیوه خاص برای خود دارند.

در زیر فلوچارتی ارائه شده است که انواع کمپرسور ها را بر اساس مکانیزم کاری دسته بندی کرده است.

کمپرسور باد از انواع کمپرسور ها است که ممکن است هر  مکانیزمی داشته باشد. این کمپرسور ها هم دارای کاربرد صنعتی هستند هم دارای کاربرد خانگی و در سایز ها و اندازه های گوناگون موجود هستند. مانند کمپرسور های کوچک قابل حمل خانگی کا با نیروی دست کار می کنند و یا نوع نیمه صنعتی آن که در رنگ کاری ساختمان و خودرو و یا در آپارتی ها مورد استفاده قرار می گیرد.

این ابزار مجموعه به هم پیوسته ای از  قطعات هستند که با هم و در طی انجام یک چرخه هوا را فشرده و متراکم می کنند. در زیر نگاهی شده است به قطعات کمپرسور باد که شما بتوانید راحت تر با کمپرسور های باد آشنا شوید.

این عضو از مهم ترین قطعات کمپرسور باد است زیرا نیروی لازم جهت فشرده سازی هوا را مهیا می کند و به عبارتی قلب تپمنده این مجموعه هستند. این موتور ها در دو گونه دیزلی و الکتریکی در دسترس هستند و با دریافت انرژی موجود در سوخت دریافتی شان، نیروی مکانیکی لازم را تامین می کنند. در کمپرسور های باد بعد از موتور های الکتریکی، موتور های احتراق داخل بیشتر کاربرد را دارند. ساختار این موتور های مشابه موتور خودرو هاست و فقط در سایز و میزان قدرت آن ها تفاوت وجود دارد.

از این عضو به جهت انتقال نیرو بین پیچ های شافت پمپ و موتور استفاده می شود. دلیل استفاده از کوپلینگ ها در کمپرسور های باد، خاصیت انعطاف پذیری است که از تغییر طول مواد بین پیچ ها به دست می آید و هم محوری را صورت می دهد.

این کوپلینگ ها روی شافت پمپ و موتور نصب شده اند و لبه های آن ها دندانه دار است. این دندانه ها به وسیله ی یک بوش (یک تکه یا دو تکه) که دارای دندانه های داخلی است، پوشانده می شود و دندانه های چرخ دنده ها با دندانه های داخلی بوش درگیر می شوند و انتقال گشتاور از موتور به شفت صورت می گیرد. شیوه اتصال این دو بوش متنوع است و به عنوان مثال می تواند با استفاده از یک اسپیسر (Spacer) صورت گیرد.

مانند موتور خودرو، پیستون بخش متحرک داخل سیلندر است که با حرکت خود باعث ایجاد حرکت در قطعه ای دیگر به نام شاتون می شود. این پیستون ها با استفاده از نیرو انفجاری سوخت ها بالا و پایین رفته و عامل حرکت موتور می شوند. در کمپرسور ها نیرو از میل لنگ به پیستون انتقال داده می شود که عموما آن ها از آلیاژ آلومینیوم ساخته می شوند و اولین قطعه از موتور است که شروع به حرکت کرده و انرژی مکانیکی را تولید می کند.

خود این عضو از قطعات کمپرسور باد دارای سه زیر مجموعه رینگ فشار، رینگ روغن و رینگ آبندی استکه هر کدام یک وظیفه را به عهده دارند.

نکته قابل ذکر در مورد رینگ ها این است که باید حتی الامکان چسبیده و هم سایز شیار باشند و در عین حال مانع حرکت آزاد پیستون در سیلندر نشوند.

قطعه ای کوچک از قطعات کمپرسور باد که عموما در سر سیلندر نصب می شود و کار آن تنظیم میزان ورود هوا و سوخت به سیلندر و ایجاد فضا برای خروج دود از سیلند است. این عضو از آسیب پذیر ترین عضو های موتور کمپرسور باد است.

که برای کنترل هوای ورودی و خروجی مورد استفاده قرار می گیرند.

این عضو بیشتر مخصوص کمپرسورهای اسکرو است و جنسی سخت و مقاوم دارد. کار آن انتقال نیرو است.

این عضو از قطعات کمپرسور باد، خود دارای سه زیر مجموعه مجزا ست که هر کدام یک در یک قسمت مشغول به فعالیت هستند.

که برای تصفیه روغن در حال چرخش در اطراف موتور را انجام می دهد تا فعالیت سیلندر و پیستون ها دچار چالش نشود.

فیلتر هواکه یکی دیگر از قطعات کمپرسور باد می باشد برای تصفیه هوا و جلوگیری از ورود ریز ذرات موجود در هوا به محفظه احتراق مورد استفاده قرار می گیرند.

این گونه از فیلتر ها به جهت جدا سازی ذرات جامد و یا مایع از جریان گاز طراحی شده اند و ساخته می شوند و مورد بهره برداری قرار می گیرند. این قطعه عموما در ابتدای فرایند کاری کمپرسور ها بر سر راه هوای ورودی و در انتها در ابتدای مسیر خروجی نصب می شوند.

گفته شد که کمپرسور باد وظیفه تغییر فشار گاز و متراکم کردن آن را بر عهده دارد. این تغییر فشار با تغییر دمای گاز همراه است و به همین دلیل در سر راه خروجی گاز فشرده سنسوری نصب شده است تا اگر میزان دمای گاز خروجی بالا بود هشدار دهد و از خطر جلوگیری نماید.

گفته شد که با فشرده سازی گاز دمای آن بالا می رود و گریزی از این موضوع نیست. برای رفع این موضوع در مکان هایی که دمای گاز فشرده خروجی برای ما اهمیت دارد از سیستم خنک سازی به نام افتر کولر بر سر راه گاز خروجی بهره برده می شود.

با توجه به مقدار فشردگی مورد نیاز هوا در بخش های مختلف زندگی، بعضی از دستگاه ها با استفاده از چند مرحله گاز را به فشار مورد نظر می رسانند. در طی این فرایند چند مرحله ای گاهی اوقاات دما به حد خطر می رسد، برای جلوگیری از این اتفاق قبل از یک یا هر مرحله از تغییر فشار سیستم خنک سازی در قطعات کمپرسور باد نصب می شود که به اینتر کولر یا کولر داخلی شهرت دارد.

کار کمپرسور ها تغییر در فشار گاز است به همین دلیل سنسوری دارند تا زمانی که فرایند فشرده سازی را انجام می دهند از فشرده سازی بیش از حد گاز یا کمتر از مقدار مورد نیاز، جلوگیری شود. این عضو با نام های دیگری نظیر فرستنده فشار، مبدل های فشار، نشان دهنده ی فشار، ترنسمیتر فشار، پیرومتر و مانومتر شناخته می شود.

بخش جدای ناپذیر سیستم های احتراق داخل، رادیاتور ها هستند که با چرخاندن مایع خنک ساز پیرامون موتور دمای بدنه موتور و قطعات آن را در شرایط ایده آل نگه می دارند.

عموما برای افزایش اطمینان و کاهش مصرف انرزی از مبدل های حرارتی استفاده می شود. به عنوان مثال در بدنه موتور از آلیاژی استفاده می شود که به راحتی گرمای خود را از دست می دهد و مقاومت بالایی ندارد.

لازم به ذکر است که بعضی از قطعات فوق ابزار جانبی هستند و شما کمپرسور باد شما می تواند فاقد آن ها باشد و بدون نقص فعالیت خود را ادامه دهد. در اینجا به قطعات پر کاربرد تر که امکان خرابی شان وجود دارد اشاره شد.

کمپرسورها جای خود را در زندگی ما باز کرده اند و دور کردن و حذف آن ها از زندگی مان امری سخت و دشوار است و لازمه ی آن، این است که سیستمی طراحی شود که نیاز به هوای فشرده جهت فعالیت نداشته باشد. تا آن روز و کشف و ساخت این دستگاه ها ما ناگذیر به استفاده از کمپرسور ها هستیم. از این رو آشنایی با کمپرسور ها و قطعات آنان می تواند برای ما مفید باشد. از این جهت که هم کارکرد آن ها را راحت تر متوجه می شویم و هم عمر مفید دستگاه مورد استفاده بیشتر و بهتر می شود.

در مقاله بالا ابتدا در مورد کمپرسور ها صحبت شد و سپس به بررسی انواع آن پرداخته شد. در ادامه مهم ترین قطعات کمپرسور باد که امکان خرابی بالایی دارند ذکر شد. دو نکته مهم را در ذهن داشته باشید که ابتدا برای خرید با مشاوران این رشته صحبت نمایید و از آنان مشاوره بگیرید و سپس در هنگام آسیب دیدن دستگاهتان اگر تخصص و مهارت کافی را ندارید دست به تعمیر کمپرسور نزنید و از متخصاصان این رشته رجوع کنید.