کمپرسور یخچال

 

کمپرسور یا موتور یخچال از مهم ترین قطعات یخچال به شمار می رود، به گونه ای عملکرد یخچال بدون این وسیله غیر ممکن می باشد. کمپرسور در یخچال ها، انجام عمل سرمازایی را بر عهده دارند. هر کمپرسور از دو بخش ساخته شده است. یک بخش آن شامل موتور الکتریکی تک فاز می باشد و بخش دیگر آن از اجزای مکانیکی. بخش دیگر آن از اجزای مکانیکی شامل میلنگ، پیستون و سوپاپ ها تشکیل شده که فرآیند کار در کمپرسور یخچال ها با چرخش دورانی میلنگ آغاز می شود. میلنگ با چرخش دورانی خود باعث بالا و پایین شدن پیستون ها می شود و دقیقا کاری شبیه تلمبه انجام می دهد و با باز و بسته شدن سوپاپ ها، گاز موجود در لوله ها و سیلندر به گردش در می آید.کمپرسور یخچال به نوعی موتور یخچال است که نقش مهمی در عملکرد و ساختار یخچال دارد. این قطعه انواع بسیاری دارد بسته به نوع آن کاربردهای متعددی دارد. در ادامه به معرفی کامل تری از این کمپرسور می‌پردازیم.گاز مرتبا از لوله ی برگشت کشیده شده و با فشار به لوله ی رفت وارد می شود، در نتیجه گاز سرما ساز همواره در حال حرکت بوده و عمل سرمازی انجام می شود. این کمپرسور در انواع مختلف موتور پیستونی، کمپرسور روتاری، کمپرسور اسکرول، کمپرسور معمولی و اینورتر تولید و به بازار عرضه می شوند که هریک کارایی خاص خود را دارا می باشد به عنوان مثال کمپرسور روتاری از مصرف برق، سر و صدا و حرکت کمتر نسبت به کمپرسور های پیستونی برخوردار می باشد. به همین علت در شمال ایران طرفداران بیشتری دارد.یکی از مواردی که منجر به خراب شدن موتور های یخچال فریز می شود طول عمر خود یخچال می باشد که در طراحی هم لحاظ شده و به عنوان مثال برای یک یخچال طول عمر مفید 15 سال در نظر گرفته شده است که بعد از این دوره به دلایل مختلفی امکان برور مشکل در سیستم یخچال و نهایتا خرابی کمپرسور وجود دارد. یکی دیگر از مواردی که تاثیر به سزایی در کمپرسور یخچال می گذارد، نوسانات برقی می باشد که یک عامل بیرونی به شمار می رود و هیچگونه ارتباطی با خود یخچال ندارد.

ساختمان هر یخچال از قسمت های مختلف شامل کمپرسور، رادیاتور خنک کننده، فیلتر، لوله ی مویین، محفظه ی یخ ساز، موتور الکتریکی، ترموستات، رله راه انداز، رله بار زیاد، لامپ یخچال، جعبه تقسیم و شستی معکوس لامپ تشکیل شده است. مهم ترین بخش یخچال فریزر، دستگاه کمپرسور یا همان موتور می باشد، چرا که یخچال بدون موتور نمی تواند کار کند. کمپرسور یخچال قطعه ای مشکی رنگ است که عموماً در قسمت پشت و پایین یخچال قرار می گیرد.کمپرسور یخچال مسئول گردش و فشرده سازی گاز در درون کانالهای اپراتور است؛ که این گاز در کندانسور خنک شده و تبدیل مایع میگردد. بر روی بدنه کمپرسور یخجال اغلب اوقات سه لوله نمایان است، لوله مخصوص شارژ کردن گاز، لوله رفت یا فشار و لوله برگشت یا مکش

 

تجهیزات کمپرسور یخچال مجموعه ای مکانیکی است که اجزاء تشکیل دهنده آن میلنگ، سوپاپ، پیستون را شامل می‌شود. میلنگ که توسط یک موتور آسنکرون داخل محفظه کمپرسور یخچال قرار دارد، با دوران خود پیستون را قادر به انجام حرکت به صورت تلمبه ای می‌کند و همینطور باز و بسته شدن سوپاپ ها، گازی که در لوله ها و سلندر است را به گردش در می‌آورد. دوباره گاز از لوله ی بازگشت مکیده می‌شود و با فشاوری بیشتر وارد لوله رفت می‌شود و در نتیجه گاز سرما ساز به صورت مستمر در حال حرکت بوده و عمل سرماسازی را انجام می‌دهد

 

 

میلنگ توسط موتور آسنکرون درون محفظه کمپرسور قرار گرفته که با چرخش خود سبب عمل کردن پیستون مشابه تلمبه می شود و در نهایت با باز و بسته شدن سوپاپ ها، گاز در لوله ها و سیلندر به گردش در می آید. گاز همواره از لوله برگشت مکیده می‌ شود و به وسیله فشار به لوله رفت وارد می‌ گردد. نتیجه اینکه گاز سرما ساز به صورت مداوم و مرتب در گردش می باشد و عمل سرما سازی را انجام می دهد. این نکته حائز اهمیت می باشد که امروزه دیگر از ملینگ در کمپرسور های خطی و اسکرال و روتاری استفاده نمی شود و به جای آن مقدار معینی روغن که در داخل این کمپرسور ها وجود دارد، کار خنک کاری و روانکاری بخش الکتریکی و مکانیکی را انجام می دهد

 

 

 

اغلب لوله ی ترموستات را به سقف اپراتور و یا قسمت تحتانی متصل می کنند. هنگامی که ترموستات در حالت اتصال می باشد، کمپرسور یخچال شروع به کار می کند. پس از سرد شدن گاز، حجم گاز درون لوله بلو، لوله موئی و فانوسک کاهش حجم داده و جمع می شود. در این صورت اهرم اتصال کلید داخل ترموستات به سمت پایین رفته و فاز موتور را قطع کرده، که در نهایت کار کمپرسور متوقف می شود. با متوقف شدن کار کمپرسور، سرمای موجود در یخچال به خصوص اواپرایتور کاهش یافته و گاز درون ترموستات فعال می شود و به علت گرم شدن محیط افزایش یافته و فانوسک بزرگ تر می شود.پس از افزایش یافتن گاز، کلید ترموستات متصل می شود و کمپرسور یخچال کار خود را شروع می کند. مدت کار کمپرسور یا به عبارتی میزان سرمای دلخواه در اواپرایتور را می توان به وسیله ی ولوم ترموستات که در حقیقت اهرم کنترل حجم فانوسک است تنظیم نمود. تنظیم مدت زمان کار کمپرسور بر عهده ولوم ترموستات می‌ باشد.تنها تغییر مهم کمپرسور یخچال در سالهای گذشته کاهش مصرف انرزی بوده که به یک مدل آنها کمپرسور خطی می‌گویند، در این مدل در عوض اینکه کمپرسور خاموش یا روشن شود سرعت دور موتور کم و یا زیاد می‌شود.

 

 

سوالی که ممکن است برایتان پیش آید این است که موتور یخچال چه قیمتی دارد؟قیمت موتور یخچال  بستگی به برند موتور و همچنین توان یا قدرت موتور دارد که برای هر موتور متفاوت می باشد. 

موتور یخچال در انواع مختلف تولید و به بازار عرضه می شوند. اگرچه شکل ظاهری تمام کمپرسور های یخچال اغلب یکسان و شبیه به قوطی پلاستیکی مشکی بزرگ می باشد اما هر یک از آن ها کارکرد های خاص خود را دارا می باشند که در ادامه درمورد هریک از آن ها توضیح داده ایم.

 

در  کمپرسورهای پیستونی حرکت رفت و برگشتی جهت فشرده کردن گاز، توسط پیستون انجام می شود. این نوع کمپرسور از ظرفیت 100 اسب بخار برخوردار می باشد. از معایب موتور پیستونی یخچال می توان به ایجاد سر و صدا و حرارت نسبتا زیاد آن اشاره کرد که موجب تزلزل موقعیت آن برای شناخته شدن به عنوان بهترین موتور در میان انواع کمپرسور های یخچال می شود.

 

 

 

کمپرسور روتاری عمل فشرده کردن گاز مبرد را با گردش 360 درجه ای تیغه ها انجام می دهد. مصرف برق، سر و صدا و حرارت کمتر نسبت به مدل های پیستونی، از جمله مزایای این نوع کمپرسور به شمار می روند. علاوه بر این راندمان این نوع کمپرسور ها نسبت به مدل پیستونی بیشتر می باشد. به همین علت موتور روتاری در شمال ایران از محبوبیت بیشتری برخوردار می باشد.

 

 

 

اساس کار کمپرسور های مارپیچی دو قطعه حلزونی ثابت و متحرک می باشد. این کمپرسور ها عمل فشرده سازی گاز را بدون نشتی انجام می‌ دهند و از راندمان بالایی برخوردار می باشند. از این کمپرسور ها در کولر های گازی نیز استفاده می شود چرا که اساس کار کولر های گازی نیز فشرده سازی گاز مبرد می باشد.

 

موتور معمولی به آن درسته از موتور های مشکی رنگ با ابعاد بزرگ گفته می شود که در اغلب یخچال‌ ها مورد استفاده قرار می گیرند و اکثر موتور هایی که در بخش‌ قبل درمورد آن ها توضیح داده شد نیز در این دسته قرار می گیرند. قیمت موتور یخچال معمولی بسته به برند و کیفیت آن متفاوت می باشد.

 

 

 

کمپرسور خطی یا موتور اینورتر از نوع جدید موتور یخچال می باشد. این موتور ها از سر و صدا و مصرف برق کمتری نسبت به موتور های معمولی برخوردار هستند و امروزه در دسته بهترین موتور یخچال تولید شده قرار می گیرند. هزینه این موتور به نسبت موتور های معمولی بیشتر می باشد. اما این موضوع به علت ویژگی های بسیار خوب و منحصر به فرد این موتور می باشد.

 

 

 

بر روی بدنه کمپرسور یخچال لیبل فلزی یا کاغذی نصب شده که می توان موارد زیر را بر روی آن مشاهده کرد.

 

از جمله عواملی که سبب داغ شدن موتور یخچال می شوند می توان به موارد زیر اشاره کرد.

روشن نشدن یخچال یکی از علائم تشخیص سوختن موتور یخچال می باشد. اگر یخچال روشن نشد، اتصالات برق به یخچال را بررسی کنید و مطمعن شوید که جریان برق به یخچال متصل است. سپس  اورلود و ترموستات را نیز بررسی کنید. در نهایت اگر مشکل از موارد گفته شده نباشد، موتور یخچال سوخته است.

ایجاد سر و صدای زیاد از یخچال یکی از نشانه های اختلال در موتور به شمار می رود. البته این نکته حائز اهمیت می باشد که امکان دارد صدای یخچال از مشکلات دیگری نیز باشد. اما اصلی ترین علت سر و صدای زیاد یخچال، سوختن موتور می باشد. شل شدن اتصالات موتور یخچال و یا تراز نبودن یخچال از دیگر علائم صدای زیاد یخچال محسوب می شوند. اگر یخچال دچار این نوع مشکل باشد باید فن موتور و اتصالات آن بررسی شود. از تعمیرکار بخواهید قطعات موتور را بررسی کند و دلیل اصلی را تشخیص دهد.

وجود ایراد در سیم‌ های یخچال، علت بر سوختن موتور یخچال نمی باشد. در این وضعیت ممکن است تصور کنید که یخچال سوخته است. اما ممکن است ایراد از موتور یخچال باشد. موارد زیر برای عیب یابی موتور یخچال به کار می روند.

 

گرم شدن یا داغ شدن کمپرسور باد یخچال یکی از مهم تین مشکلات و نقص های کمپرسور یخچال است که بسیار اتفاق می‌افتاد. این مشکل دلایل متعددی دارد که موارد متعدد آن نام برد:

 

کمپرسور یخچال چگونه تعویض می شود؟

 

اگر کمپرسور یخچال دچار مشکلات مکانیکی و وجود فشار مثبت شد با انجام مراحل زیر می توان آن را تعویض کرد.

 

کمپرسور جایگزین تهیه، لوله پروسس و شیر پروسس در صورت لزوم روی آن نصب و در انتهای لوله درپوش گذاشته شود.

 

تخلیه مبرد انجام شود.

 

کمپرسور معیوب برداشته شود.

 

نیتروژن های خشک از طریق ساکشن و لوله ورودی کندانسور به داخل سیستم دمیده شود.

 

فیلتر کثیف از کندانسور جدا گردد. در حین عمل جدا کردن که به وسیله شعله باید انجام گیرد، باید نیتروژن خشک به داخل سیستم دمید تا از طریق فیلتر خارج شود.

 

محل اتصال با دقت تمیز شود به گونه ای که مواد زائد، داخل سیستم نشود.

 

کمپرسور و فیلتر جدید نصب گردد.

 

سیستم وکیوم شود.

 

سیستم شارژ گاز شود.

 

سخن پایانی

 

همان طور که در مطلب بالا توضیح داده شد کمپرسور یخچال از مهم ترین قطعات یخچال به شمار می رود که عمل سرما سازی را بر عهده دارد و در انواع مختلف تولید می شوند. با استفاده از لیبل کاغذی و یا فلزی که بر روی بدنه کمپرسور نصب شده است به راحتی می توانید مواردی چون کد شناسایی یا بارکد، توان الکتریکی برحسب وات(W)، نام شرکت یا کمپانی سازنده کمپرسور، میزان روغن داخل کمپرسور ۳۵۰ cc OIL و .. را تشخیص دهید و به قدرت آن پی ببرید. از جمله عواملی که سبب داغ شدن موتور یخچال می شوند می توان به تمیز نبودن کندانسور، خرابی فن کندانسور، خرابی رله استارت موتور و .. اشاره کرد.زمانی که موتور یا کمپرسور یخچال دچار مشکل شده باشد تاثیر مستقیم بر روی سرمای یخچال دارد چرا که موتور، گاز را در داخل لوله های کندانسور و لوله های اواپراتور به گردش در می آورد. این فرآیند به همین ترتیب ادامه می باد تا در نهایت گاز دوباره به موتور بر می گردد. زمانی که موتور به عنوان گرداننده و فشرده ساز عمل نکند دیگر سرمایی در یخچال مشاهده نخواهد شد.