
کمپرسور گریز از مرکز
نیازهای روزمره بشر، آن را به سمتی برد تا با ترکیب داشتهها و علمش و همچنین ترکیب تجربه و علم به سمت ساخت و اختراع وسایلی برود که زندگیرا برای وی راحت کند. این اختراعات ممکن است به سادگی ساخت یک چرخ باشد و یا پیچیدگی طراحی و ساخت یک فضاپیما بلند برد میان سیارهای.کمپرسور گریز از مرکز
دستهای از این وسایل برای رفاه وی در زندگی اختراع شدهاست. از این گونه وسایل میتوان به کولر، خوردو، بخاری، کمپرسور گریز از مرکز و غیره نام برد که امروزه بخش جدای ناپذیر ازندگی ما شدهاند. بخشی از این وسایل ساختار ساده و تک قسمتی دارند و بعضی از ترکیب چند اختراع دیگر بهوجود میآیند و بعضی هم در دو حالت قابلیت استفاده ا دارند.
کمپرسورها از دسته سوم هستند که هم به صورت تک و هم به صورت عضوی در مجموعه برای انسان استفاده میشوند. کمپرسورها از وسایل کوچک مانند جارو برقی و هم در کاربردهای بزرگ صنعتی مانند تامین فشار لازم برای استفاده از گازهای بادی فشار بالا در زندگی ما نقش دارند. در این مقاله به بررسی کمپرسورها و توضیح کامل کمپرسور گریز از مرکز پرداخته ایم.
کمپرسور چیست
کمپرسور دستگاهی مکانیکی است که با استفاده از مکانیزمهایی مخصوص سیال را طی یک یا چند مرحله متراکم میکند. عموما این دستگاهها با کاهش حجم سیال، باعث افزایش فشار سیال میشوند. کمپرسورها یا متراکمکنندهها عموما با صرف انرژی مکانیکی، سیال را فشرده میکنند. با استفاده از ماده خروجی کمپرسور، با ویژگیهای مورد نیاز ما برنامه و کارمان شروع به حرکت میکند. لازم به ذکر است که این تغییر حالت عموماً باعث افزایش دمای سیال نیز همراه میشود که بسته به استفاده از ماده خروجی دمای آن را در چند مرحله کنترل و در صورت نیاز تعدیل مینمایند. کاربرد کمپرسورها امروزه شامل طیف وسعیع و گسترده ایست که همه ما به طور مستقیم و غیر مستقیم با آن برخود داریم.
کمپرسور گریز از مرکز، کمپرسور محوری، کمپرسور پیستونی، کمپرسور دیافراگمی، کمپرسور مارپیچی، کمپرسور دندانهدار، کمپرسور فرفرهای و کمپرسور پرهای از انواع مختلف کمپرسورها هستند. این کمپرسورها از نظر نوع کار به دو دسته دینامیکی و جابهجایی مثبت تقسیم میشوند و هرکدام پیرو یکی شیوه برای رسیدن به هدف هستند.
همانطور که پیشتر گفته شد، این دستگاهها کاربردهای زیادی دارند. از کاربردهای خانگی آن میتوان به باد کردن تایر خودرو، جارو برقی و کولرهای گازی اشاره کرد. از انواع کاربردهای صنعتی نیز میتوان به استفاده در جکها پنوماتیک، گانهای بادی و استفاده در چرخه توربینهای گازی اشاره نمود.
انواع کمپرسور
کمپرسورها با توجه به طیف وسیعشان دارای انواع گوناگونی هستند و به همین سبب روش دستهبندی آنان متفاوت است. این دستهبندیها بر اساس ویژگیهایی نظیر سرعت، تعداد مراحل کار، سیستم قدرت، ساختار، سیستم خنکسازی کمپرسور و روشهای روانکاری کمپرسور است. در نمودار زیر، انواع کمپرسور بر اساس عملکرد در سیستمهای ترمودینامیکی تهویه مطبوع مشاهده خواهید کرد.
کمپرسور مد نظر در این مقاله، کمپرسور گریز از مرکز است که یکی از دو نوع کمپرسورهای دینامیکی است. در سرتیترهای بعدی این گونه از کمپرسورها به طور کامل توضیح داده شده است.
کمپرسور گریز از مرکز
همانطورکه پیشتر اشاره شد، کمپرسورهای گریز از مرکز از زیر شاخه دینامیکی هستند. همانگونه که از اسم این گونه مشخص است، با استفاده از نیروی گریز از مرکز، فشار سیال را تغییر میدهند. این دسته از کمپرسورها نامهای زیادی نظیر کمپرسور سانترفیوژ و یا کمپرسور توربو دارند.
در این دسته از کمپرسورها، با استفاده از پرهها حرکت چرخشی به سیال داده میشود و با استفاده از نیروی گریز ایجاد شده از مرکز، فشار سیال به حد دلخواه میرسد. این کمپرسورها با استفاده از افزایش انرژی جنبشی سیال مبرد، به کمک پرههای دوار، فشار و دمای گاز را بالا میبرد. سیال که عموما بعد از این مرحله به شکل گاز است به داخل محفظه مکیده شده و پره، گاز را مجبور به حرکت دوار با سرعت بالا میکند. در نهایت ذرهای که بیشترین سرعت را دارد از یک دیفیوزر عبور کرده و در آن حجم گاز افزایش و سرعتش کاسته میشود. در این فرآیند انرژی جنبشی گاز در فشار پایین و سرعت بالا، به سرعت پایین و فشار بالا تغییر وضعیت میدهد. با افزایش سرعت دورانی پره، فشار نهایی نیز افزایش مییابد. در کمپرسور گریز از مرکز، تمام این فرآیندها و مراحل به صورت همزمان و پشت سر هم رخ میدهد که این امر بر خلاف روش کار کمپرسورهای پیستونی است که در هر سیکل سه حالت مکش و تراکم و تخلیه یکی پس از دیگری رخ میدهد.
کمپرسور گریز از مرکز از چهار بخش اصلی تشکیل شدهاند. این چهار بخش عبارتاند از ورودی، پروانه، پخش کننده و جمع کننده. این کمپرسورها برای حجمها و دبیهای بالا و فشارهای کمتر استفاده میشوند. این کمپرسورها در مقایسه با کمپرسور پیستونی و کمپرسور اسکرو توانایی کمتری در تولید فشار دارند اما حجم خروجی آنها بیشتر از دو نوع ذکر شده است. این کمپرسورها با توجه به ظرفیت موتور و محفظهها قابل تنظیم هستند و میشود با تنظیم سرعت چرخش موتور و پرهها فشار را به حد دلخواه در آورد.
انواع کمپرسور گریز از مرکز
کمپرسورهای گریز از مرکز به طور کلی به دو دستهی گیربکسی و تک محوره تقسیم میشوند؛ اما می توان آنها را از طریق تعداد حالتها و روش روغنکاری شان تقسیم بندی کرد.
تقسیم بندی کمپرسور گریز از مرکز بر اساس حالت:
تقسیم بندی کمپرسور گریز از مرکز بر اساس روش روغنکاری:
لازم به ذکر است که اخیرا نوعی از این کمپرسورها با استفاده از یاتاقانهای مغناطیسی بدون اصطکاک و بدون روغن کاری هم ساخته شدهاست که در این دسته، سایش مکانیکی قطعات از بین رفته و بازدهی، عمر مفید، میزان ارتعاش، هزینههای تعمیر و نگهداری و ضریب ایمنی دستگاه افزایش یافته است.
کمپرسورهای گریز از مرکز در مقایسه با سایر کمپرسورها
این کمپرسورها نسبت به سایر کمپرسورها، مزیتها و معایبی دارند که در زیر هرکدام از این مسائل به طور مختصر شرح داده شدهاند.
کمپرسورهای گریز از مرکز از این لحاظ میتوانند گرمای بیشتری را تولید و منتقل کنند اما همین نکته در بعضی سیستمها که نیاز به سیال فشرده با دمای پایین است به عنوان نقطه ضعف این دستگاهها یاد میشود.
چرخش این پره میتواند از طریق الکتروموتور، توربین بخار و توربین گازی تامین شود.
نواقص کمپرسورهای گریز از مرکز
سخن پایانی
همان طور که در مطلب بالا گفته شد در بیشتر امور کمپرسورها به طور مستقیم و غیر مستقیم نقش دارند و دوری جستن و اجتناب کردن از آنها کاری سخت و دشوار است که، نیازمند اختراع و ساخت دستگاه هایی است که نیازمند این تغییر فشار سیال نباشند و به شیوهای دیگر کار کنند. به این سبب که این کمپرسورها در جای جای زندگی ما هستند شناخت آنها مفید است.
در میان انواع مختلف و طیف وسیعی از این کمپرسورها، انتخاب امری دشوار و سخت است. برای انتخاب درست لازم است که نسبت به هر کدام شناختی نسبی داشته باشیم. در این مقاله سعی شد تا کمپرسور، انواع کمپرسور، کمپرسور گریز از مرکز، روش کار کمپرسور گریز از مرکز و انواع آن توضیحاتی دقیق و علمی ارائه شود. کمپرسور های گریز از مرکز برای حجم زیاد و فشارهای کم گزینهخوبی هستند، هرچند برای بررسی دقیقتر نیاز به شناخت محل استفاده هم میباشد.